متخصصان معتقدند که قالیچه های گره بافت دستی ریشه در غرب آسیا دارند و به نظر می رسد که نخستین بار در حدود سه تا چهار هزار سال پیش بافته شده اند. گمان ها بر این است که قالیچه ی پازیریک کهن ترین قالیچه ی جهان است که امروز در دست ماست و برآورد می شود که قدمت آن به چهار تا پنج قرن پیش از میلاد برسد. این قالیچه ی رنگارنگ دورتادور طرح دار در منطقه ی پازیریک در سیبری یافت شده و گمان می شود که خاستگاه آن از منطقه ی اوراسیا باشد.
کشورهایی در آسیا و خاورمیانه همچون هند، افغانستان و چین بابت قالیچه های کفپوش خود در جهان مشهورند. ولی هنگامی که سخن از مشهورترین و پرطرفدارترین قالیچه های جهان می شود که پر رونق ترین و با ارزش ترین قالیچه های جهان می شود، بی شک نام قالیچه های ترک به میان می آید. قالیچه بخشی از تاریخ ترکیه را شکل می دهند. این قالیچه ها نه تنها به عنوان کفپوش بلکه حتی به عنوان دیوار پوش یا دیواره ی خانه ها و چادرها برای گرم ماندن آن ها مورد استفاده قرار می گرفته اند. از زمان رنسانس تا کنون قالیچه های ترک همواره نشانه ی ثروت و زندگی تجملی بوده اند و امروزه هم قیمت این قالیچه ها به عنوان معیار قیمت گذاری این محصول تزئینی در جهان محسوب می شود. با وجود این گفته ها فقط قالیچه های ترک نیستند که بسیار گران قیمت هستند، ثابت شده که قالیچه های ایرانی هم از پرطرفدارترین قالیچه ها در بین مجموعه داران هستند.
تار یک قالیچه ممکن است بافته شده، گره زده شده یا در هم تنیده شده باشد. شاید هم از سایر شیوه ها برای بوجود آوردن این طرح های زیبا و منحصر به فرد استفاده شده باشد. مجموعه داران فارغ از این که تکنیک بافت این قالیچه ها چه باشد، به نظر می رسد که بیشتر به دنبال تاریخچه ی یک قالیچه هستند تا صرف طرح و نقش آن. به روشنی مشخص است که در کنار جنس و طرح و نقش همه ی این قالیچه های گران قیمت دارای تاریخچه ای در ورای خود هستند.
10. قالیچه ی اصفهان: 116.500 دلار
این قالیچه که دارای جزئیات بسیار زیاد است، در سرتاسر خود از طرح های پیچیده ای به رنگ های آبی و قرمز درست شده اند. از الگوهای بی نظیر آن در وسط تا نقش های بسیار منحصر به فردش در حاشیه های پیچ و تاب دار کوچکش، این قالیچه را به یک تکه جواهر نادر بدل کرده است. این قالیچه ی محصول قرن شانزدهم که در حراجی کریستی در سال 2008 به فروش رسید، 4.5 متر طول و 2.5 متر عرض دارد. این قالیچه به علاوه ی طرح و نقش زیبا دارای تاریخچه ای است و به یک تاجر و کارخانه دار تنباکو و محصولات برقی تعلق داشته است.
9. قالیچه ی کوچک یوشاک مدالیون
این قالیچه ی قرن شانزدهمی با رنگ های پر رنگ و تیره دارای خاستگاه منطقه ی آناتولی است و با در نظر گرفتن سن و سال آن باید گفت که در وضعیت مناسبی قرار دارد. این قالیچه از بسیاری از قالیچه هایی که از آن ها یاد می کنیم اندکی کوچکتر است. طول این قالیچه در حدود 150 و عرض آن در حدود 120 سانتی متر است و در حراجی کریستی (Christie) به قیمتی بسیار بیشتر از قیمت پایه ای که بین 40 تا 60 هزار دلار برایش پیش بینی شده بود به فروش رسید. با طرح یک مدال سنتی در وسط آن به نظر می رسد که به احتمال زیاد این قالیچه در ابتدا به عنوان سجاده ی نماز بری مسلمانان به کار می رفته است.
8. قالیچه ی زیگلر محل: 170 هزار دلار
اگرچه این قالیچه (Ziegler Mahal) از سلامت کامل برخوردار نیست هنگامی که در حراجی به شش برابر قیمت پایه ای که برای آن تعیین شده بود به فروش رسید، به همه ی خریداران شوک وارد کرد. ابعاد این قالیچه در حدود 7 در 5 متر بوده و از طرح ها و نقش های بزرگی بهره می برد که با ابعاد بزرگ آن متناسب است. بابت هر فوت مربع این قالیچه که در حدود 416 فوت مربع مساحت دارد 409 دلار و 86 سنت پرداخت شده است. به رغم همه ی سوراخ ها و پارگی های آن قالیچه هایی اینچنین مقاوم را می توان بازسازی کرد. تا کنون تاریخ تولید این قالیچه را که خاستگاه آن به مناطق مرکزی ایران باز می گردد نتوانسته اند تعیین نمایند.
7. قالی تبریز: 182500 دلار
تبریز به مناسبت این که خاستگاه و محل بافت برخی از کهن ترین قالیچه ها در جهان است شهرت فراوان دارد. قالی های این شهر به دلیل طرح های رنگارنگ و سبک مدالیون آثار آن شهرت جهانی دارد. این قالی تبریز دارای رنگ هایی به مراتب پر رنگ تر از نمونه های مشابه خود بوده و در حراجی سوتبی به فروش رسید. این قالی ابعاد کاملا بزرگی داشته و با طول 7 و عرض 4 متر است. همین ابعاد بزرگ هم نقش مهمی در تعیین قیمت آن داشته است. پیش بینی می شد این قالی که مربوط به اواخر قرن هیجدهم است به قیمتی بین 150 تا 200 هزار دلار به فروش برسد و چکش نهایی به فروش رسید همین موضوع را به اثبات رساند.
6. قالی زیگلر محل: 182500 دلار
زیگلر (Zieglar) شرکتی است که به طور عمده به واردات قالیچه های ایرانی می پردازد و آن ها مدعی هستند که بر کارگاه های بافندگی فرش در ایران کنترل فراوانی دارند. در ژوئن 2008 یک قالی زیگلر محل به قیمت 182.500 دلار به فروش رسید. این قالی با طرح هایی به رنگ قهوه ای و آبی روشن در اوایل قرن نوزدهم بافته شده است. این قالی با ابعاد 4.5 در 3.5 متر در وضعیت خوبی به سر می برد و در سال 2008 در حراجی سوثبی به فروش رسیده است.
5. قالی مدالیون تبریز: 2.4 میلیون دلار
این قالی مربوط به شمال غرب ایران شده و رکورد گران قیمت ترین قالی جهان را شکست (هر چند این عنوان به طور موقت در اختیار آن بود.) . ابعاد این قالی 6.5 در 4 متر است. در مقایسه با بسیاری از قالی های موجود در این فهرست این قالی عظیم الجثه به نظر می رسد. این قالی را به نام مرکز استان آذربایجان شرقی ایران، تبریز نامیده شده است. همانگونه که پیشتر اشاره شد، قالیچه های تبریزی به دلیل نقش های چشم نواز مدالیون (medallions) شهرت دارند و بسیاری بابت همین ویژگی به دنبال آنها هستند.
4. قالیچه ی ابریشمی اصفهان: 4.45 میلیون دلار
هنگامی که این قالیچه ی ایرانی در سال 2008 به فروش رسید، گران قیمت ترین قالیچه ی جهان بود و به نقطه ی عطفی در شیوه ی قیمت گذاری قالیچه ها در جهان تبدیل شد. این قالیچه که در قرن 16 در نواحی مرکزی ایران بافته شده با استفاده ی محدود از رنگ قرمز، سبز و آبی دارای ابعاد حدود 2.5 متر در 1.5 متر بافته شده است. این قالیچه ی نفیس در حراجی کریستی به فروش رسید و همچون قالی ایرانی که پیش از این به آن اشاره کردیم، بسیار بیش از آنچه انتظار می رفت قیمت پیدا کرد. برآورد اولیه ی قیمت آن بین 1 تا 1.5 میلیون دلار بود.
3. قالی مروارید بارودا
هیچ چیز همچون مروارید و سنگ های قیمتی نمی تواند نماد شکوه و تجمل باشد و وقتی که این قالیچه ی هندی در حراجی سوثبی (Sotheby) به قیمت 5.5 میلیون دلار به یک خریدار ناشناس فروخته شد، این موضوع بار دیگر ثابت شد. این قالیچه که دارای ابعادی در حدود 2.5 متر در 1.5 متر می باشد، بیش از یک میلیون مروارید دانه ای بصره ای را در خود جای داده و بر اساس اعلام حراجی سوثبی برای پیشکش به ماهاراجه ایالت بارودای هند تهیه شده و ممکن است به عنوان تحفه به آرامگاه حضرت محمد [ص] اهداء شده باشد.
2. قالی گلدانی کرمان: 10.2 میلیون دلار
در سال 2010 بود که این قالی ایرانی رکورد گران قیمت ترین قالیچه ی جهان را شکست و به قیمت 10.2 میلیون دلار به یک خریدار ناشناس فروخته شد. این قالیچه با طول 3.5 و عرض 1.5 متر در شهر کرمان ایران تولید شده است که این منطقه به دلیل نوع طراحی و قالی های زیبایش زبانزد است. پیش از این حراجی بزرگ پیش بینی می شد که این قالی به قیمتی در حدود 200 هزار یورو به فروش برسد، که رقمی بسیار متفاوت با قیمت نهایی آن به حساب می رود.
1. قالی کلارک سیکل برگی
در ماه ژوئن گذشته این قالی در حراجی سوثبی (واقع در نیویورک) به قیمتی 3 برابر دومین قالی گران قیمت دنیا و 6 برابر قیمتی که برای آن پیش بینی می شد به فروش رسید. گمان می رود که این قالی در کرمان ایران بافته شده باشد. شهر کرمان به دلیل طراحان با استعداد قالی و تاریخ کهن آن در این هنر مشهور است. ابعاد این قالی در حدود 2.5 در 2 متر برآورد شده و تنها یک قالی نیست بلکه یک عتیقه است. با در نظر گرفتن قیمتی که به فروش رسیده همه با این نظر موافقت می کنند. این قالی یک اثر هنری به حساب رفته و به نظر می رسد به این زودی ها از جایگاه گران قیمت ترین قالی دنیا که به آن دست یافته به زیر کشیده نمی شود.
