آب، اندام شما را متناسب و جذاب میکند و خبر خوب این است که برای بهدست آوردن چنین اندامی لازم نیست یک شناگر حرفهای المپیک باشید! محققان دانشگاه ایندیانا، شناگران تفریحی را با افرادی که شنا نمیکردند مقایسه کردند و به این نتیجه رسیدند که شناگران در همهی سنین نسبت به افرادی که شنا نمیکنند دارای ماهیچههای قویتر، کمرِ باریکتر و اندام زیباتری هستند.
شاید شنا مثل دویدن نباشد که هر جا و هر زمان با بستن بندهای کفشتان بتوانید انجامش دهید، اما شما فقط به سه وسیلهی مهم نیاز دارید تا بتوانید شنا کردن را شروع کنید: مایو، کلاه و عینک شنا. در ادامهی این مطلب به چند تمرین برای تناسب اندام که بهویژه برای خانمها مناسب است اشاره میکنیم.
تاثیر شنا در کاهش وزن
تأثیر شنا بر تناسب اندام، نتیجهی توفانی از کالریسوزی و بهکارگیری ماهیچههاست. شنای آرام و معمولی ۵۰۰ کالری در ساعت میسوزاند، در حالیکه شنای حرفهای و قدرتی در همین مدت حدود ۷۰۰ کالری انرژی مصرف میکند. چون غلظت آب تقریبا ۸۰۰ برابر هواست، هر حرکت دست یا پا به نوعی یک تمرین مقاومتی کوچک برای کل بدن بهویژه مرکز بدن، باسن، شانهها و بازوها محسوب میشود. پس با شنا کردن، علاوه بر اینکه کالری میسوزانید، حجم خالص ماهیچهها را هم افزایش میدهید که متابولیسم بدن شما را افزایش میدهد، بنابراین حتی بعد از اینکه از استخر بیرون آمدید هم کالری بیشتری میسوزانید.
جالب اینجاست که شنا با وجود اینکه شما را خوشاندام میکند، به بدنتان سخت نمیگیرد. آب در اصل جاذبه را خنثی میکند پس وقتی شما زیر آب هستید به صورت مجازی بیوزن میشوید و به مفصلهایتان استراحت میدهید، چیزی که واقعا به آن نیاز دارند. دکتر «جوئل استیجر»، مدیر مؤسسهی علم شنای councilman در دانشگاه ایندیانا در بلومینگتون، که سالها عمرش را صرف بررسی تأثیرات شنا کرده است میگوید:« شما میتوانید تقریبا هر روز بدون احتمال آسیب به بدنتان شنا کنید، در حالیکه این وضعیت در مورد ورزشهایی مانند دویدن یا تمرینات قدرتی صدق نمیکند.»
همین موضوع باعث میشود بتوانید شنا را در تمام طول عمرتان ادامه دهید و این مزیت بزرگی است چون شنا به معنای واقعی کلمه به شما کمک میکند جوانتر بمانید. استیجر میگوید: «تحقیقات ما نشان میدهد افرادی که مرتب شنا میکنند از لحاظ بیولوژیکی نسبت به سن واقعیشان تا ۲۰ سال جوانتر هستند.»
دادههای مطرحشده در یک کنفرانس در دانشکدهی پزشکی ورزشی آمریکا نشان میدهد که فشار خون، میزان کلسترول، عملکرد قلب و رگها، دستگاه عصبی و عملکرد آگاهانه در شناگران با افراد بسیار جوانتر از آنها قابل مقایسه است.
مانع شروع
بیشتر تازهواردها شنا را با توقع زیاد شروع میکنند. آنها وارد استخر میشوند و تصمیم میگیرند نیم ساعت تمام شنا کنند. «جوپئل شینوفیلد»، سرپرست مربیگری شنای دانشگاه واشینگتن میگوید: «این افراد ۴ دقیقه بعد ناامیدانه به گوشهی استخر تکیه میکنند و کاملا احساس شکست میکنند.»
علت این است که دستگاه گردش خون و ماهیچههای شما در آب متفاوت با خشکی کار میکنند. ششهای شما هم باید روش متفاوتی برای تنفس در پیش بگیرند. شما نمیتوانید مثل تمریناتی که در خشکی انجام میدهید هر وقت که بخواهید هوا را به درون بکشید. برای شنا برخلاف ورزشهای دیگر باید تکتک ماهیچههای شما با هم کار کنند تا بتوانید شناور بمانید.
به گفتهی شینوفیلد: «کلید شنای مؤثر، تقسیم آن به بخشهای کوچک است. باید دورههای متوالی حرکت و استراحت را در برنامه بگنجانید و از حرکات و تمرینات مختلف با شدتهای متفاوت استفاده کنید. این روش نه تنها جذابتر است، بلکه تمرین مؤثرتری محسوب میشود. پس نگران اینکه با استراحت وقتتان تلف میشود و کمتر ورزش میکنید نباشید. شنا کردن مثل راه رفتن نیست که در حین آن ضربان قلب شما به سرعت افت کند. حداقل تا ۳۰ ثانیه بعد از چند حرکت شنا، ضربان قلب شما بالا میماند.»
برای شروع این تمرین را امتحان کنید: چهار بار طول استخر را شنا کنید (اگر لازم دیدید بعد از رسیدن به هر دیواره کمی توقف کنید تا نفس بگیرید)، سپس ۳۰ ثانیه استراحت کنید. این کار را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید. دو هفتهی اول، ۲ تا ۳ بار در هفته این تمرین را تکرار کنید. «رابرت پیرسون»، سرمربی شنای کالج ماکالستر در مینهسوتا توصیه میکند اگر مدتی شنا نکردهاید برای چهار دور اول از یک کیکبورد (kickboard) استفاده کنید. این کار به شما کمک میکند به شنا کردن بدون نیاز به هماهنگ کردن پاها با بازوهایتان عادت کنید. وقتی به این تمرین مسلط شدید میتوانید یک برنامهی جدی و مرتب برای تمریناتتان تنظیم کنید.
حرکات متفاوت
«سبک آزاد» طرفداران بسیاری دارد چون یادگیری آن راحت است و کالری زیادی میسوزاند. شینوفیلد میگوید: «استفاده از حرکات متنوع علاوه بر اینکه باعث تعادل ماهیچههای شما میشود، حوصلهتان را هم سر نمیبرد.» دو نمونه از این تمرینها کرال پشت و کرال سینه هستند. کرال پشت با بهکار انداختن ماهیچههای پشت و شانهها حالت بدن شما را بهبود میبخشد و کرال سینه باعث فعالیت ماهیچههای باسن و ماهیچههای داخلی کشالهی ران میشود که معمولا در تمرینات دیگر نادیده گرفته میشوند. با بهکارگیری توصیههای شینوفیلد در مورد این دو حرکت بیشترین بهره را از آنها ببرید:
کرال پشت:
چشمهایتان رو به بالا باشد. نگاهتان را مستقیم رو به سقف یا آسمان نگه دارید، نه بر روی انگشتان پا. سرتان را در امتداد ستون مهرهها نگه دارید. بدنتان باید به شکل حرف Y باشد. هر بازو را در زاویهی ۴۵ درجه نسبت به بدن نگه دارید. این کار از فشار روی شانهها میکاهد و باعث میشود کرال قویتری داشته باشید.
کرال سینه:
به جلو سُر بخورید. بازوهایتان را بالای سرتان ببرید و کف دستهایتان را روی هم بگذارید. با چرخاندن کف دستهایتان به سمت بیرون آنها را پایین بیاورید تا هم سطح چانه بشوند. دستهایتان را به سمت سینه به داخل بکشید و دوباره این حرکت را تکرار کنید. سریع حرکت کنید. زانوهایتان را خم کنید و پاشنهی پاها را به سمت باسن بکشید. درحالی که بازوهایتان را به جلو میکشید انگشتهای پا را بیرون بدهید و پاها را مثل قورباغه با ضربهی دوباره به عقب برگردانید.